เราจะไปทางไหนกัน - วิทยากร เชียงกูล

สังคมทำเราถึงฉะนี้ ทั้งๆที่สังคมเองกำลังต้องการความช่วยเหลืออย่างที่สุด สังคมที่มีพลเมือง 80% เป็นชาวนา ยากจน ขาดการศึกษาและถูกเอารัดเอาเปรียบ สังคมที่ไร้ประสิทธิภาพและมีการคอรัปชั่นอย่างกว้างขวางจนเกือบจะกลายเป็นขนบธรรมเนียมไป สังคมที่ขาดผู้นำ ขาดคนเก่ง ขาดคนดี และขาดเกือบจะทุกสิ่งทุกอย่างที่จะเป็นปัจจัยไปสู่ความเจริญก้าวหน้าสำหรับส่วนรวม

          เขาชักชวนเราเช่นนั้นเพื่ออะไรกัน เราผู้เป็นเพียงคนเดียวเท่านั้น จากบรรดาคนรุ่นราวคราวเดียวกันร้อยคนที่มีโอกาสได้เรียนต่อขั้นมหาวิทยาลัย เราผู้ได้เรียนรู้และสามารถที่จะตัดสินสิ่งถูกผิดด้วยตนเอง เราผู้เป็นที่หวังของยุคสมัยที่จะมาถึงในข้างหน้า

          นี่คือเวลาที่เราจะต้องตัดสินใจว่าเราจะไปทางไหน โดยการยอมรับคุณค่าที่บิดเบือนของสังคมหรือการทำไปตามสิ่งที่ตนคิดว่าถุกต้องและพยายามหาคุณค่าใหม่ๆ อย่าเพิ่งคิดว่านี่เป็นสิ่งที่เราจะทำไม่ได้ จนกว่าจะได้ลองทำดูแล้ว ยุคสมัยนี้ไม่ใช่ของใครอื่น แต่เป็นยุคสมัยของเรา อนาคตของประเทศชาติอยู่กับการตัดสินใจของเราในวันนี้  เราอาจจะไม่มีทางเลือกที่ดีไปกว่าการยอมรับอาชีพใดอาชฃีพหนึ่งที่เรามีโอกาสคว้าได้ แม้กระนั้น ก็ยังไม่ได้หมายความว่า เราได้สูญเสียความเป็นตัวของตัวเองไปด้วย  ตราบใดที่พลังใจของเรายังเข้มแข็งและความภาคภูมิในเกียรติศักดิ์ของตัวเองยังมีอยู่ ตราบนั้นเราก็ย่อมที่จะยืนอยู่ข้าง ธรรม ได้ตลอดไป สังคมไม่อาจกลืนเราได้ง่าย ถ้าหากเรายืนกรานใม่ให้ความร่วมมือเสียอย่าง แม้เสียงเล็กๆเพียงสองสามเสียง  ก็อาจก่อให้เกิดความอึงคนึงในที่ประชุมใหญ่ได้เหมือนกัน ถ้าเสียงนั้นเป็นเสียงที่เปล่งออกมาเพื่อความถูกต้อง และสัจจะ อันไม่มีจิตสำนึกดวงใดจะปฏิเสธได้ ถ้าหากความจริง ความถูกต้องดีงาม อำนาจซึ่งไม่อาจมีสิ่งใดมาหักล้างได้ในระยะยาวแล้ว ผู้ที่ยืนอยู่ข้างเขาก็จะต้องได้รับชัยชนะที่น่าชื่นชมในที่สุด.

บทนำสังคมศาสตร์ปริทัศน์ฉบับบัณฑิต 2512